Zrównoważony rozwój i Protokół Gazów Cieplarnianych

Zrównoważone zarządzanie staje się coraz ważniejsze dla przedsiębiorstw, ponieważ coraz częściej staje się przewagą konkurencyjną, a klienci obecnie wymagają od przedsiębiorstw zrównoważonego rozwoju. Coraz więcej przedsiębiorstw zdaje sobie sprawę, że zrównoważony rozwój nie polega jedynie na zarządzaniu ryzykiem, ale otwiera nowe możliwości generowania zyskownej przewagi konkurencyjnej w sferze społecznej, środowiskowej i etycznej (1). Aby móc prowadzić pragmatyczną i skuteczną strategię zrównoważonej ochrony klimatu na poziomie przedsiębiorstwa, należy rozpoznać różne źródła emisji i zastosować precyzyjne metody ich obliczania. Bo tylko to, co można rozpoznać i skwantyfikować, może być ostatecznie sterowane (2). Corporate Carbon Footprint (CCF) (pol. ślad węglowy organizacji) opisuje całkowitą ilość emisji gazów cieplarnianych (w tym emisji CO₂) generowanych bezpośrednio lub pośrednio przez działalność gospodarczą przedsiębiorstwa. Na podstawie danych zebranych podczas gromadzenia i obliczania CCF można wyznaczyć indywidualne cele redukcji gazów cieplarnianych dla zrównoważonego rozwoju i środowiska.

Gazy cieplarniane takie jak dwutlenek węgla (CO₂), metan (CH4) i podtlenek azotu (N2O) mają największy wpływ na zmiany klimatyczne i środowisko. Różne gazy cieplarniane wytwarzane w łańcuchu wartości przedsiębiorstwa są rejestrowane jako ekwiwalent CO2 (CO2e w tonach). Wpływ gazów cieplarnianych na klimat lub potencjał tworzenia efektu cieplarnianego CO2e jest bardzo zróżnicowany. Potencjał tworzenia efektu cieplarnianego związku chemicznego jest miarą jego względnego udziału w efekcie cieplarnianym, czyli średnim efekcie ocieplenia atmosfery ziemskiej w określonym czasie. Chociaż metan pozostaje w atmosferze tylko przez około dziesięć lat, ma 28 razy większy efekt ocieplający (w okresie stu lat) niż CO2 (czas przebywania 1000 lat). Podtlenek azotu (czas przebywania 120 lat) ma 273 razy silniejsze działanie ocieplające niż CO2. 

Protokół Gazów Cieplarnianych (ang. Greenhouse Gas (GHG) Protocol) jest najbardziej rozpowszechnionym międzynarodowym standardem przygotowywania bilansów gazów cieplarnianych. Stanowi on podstawę dla wielu innych norm, takich jak ISO 14064 (rozliczanie i weryfikacja gazów cieplarnianych), a wynika z Protokołu z Kioto z 1997 roku i zawartego w nim porozumienia w sprawie środków i celów przeciwdziałania zmianom klimatu. Powstał w 1998 roku dzięki wspólnej inicjatywie World Resources Institute i World Business Council for Sustainable Development. Protokół Gazów Cieplarnianych dzieli emisje gazów cieplarnianych na trzy grupy (zakres 1–3). Zakres 1 obejmuje emisje własne, np. z pojazdów należących do firmy, oraz emisje niezorganizowane, np. z wycieków gazu. Zakres 2 obejmuje emisje pośrednie wynikające z wytwarzania zakupionej energii elektrycznej, pary, ciepła i chłodu. Zakres 3 dotyczy wszystkich innych emisji pośrednich (w wyniku własnej działalności gospodarczej) występujących w łańcuchu wartości przedsiębiorstwa raportującego. Emisje zakresu 3 obejmują emisje z zakupionych towarów i usług, podróży służbowych, usuwania odpadów, inwestycji, licencji itp. 

Zgodnie z Protokołem GHG należy rozliczyć wszystkie emisje zakresu 1 i zakresu 2. Emisje przypisane do zakresu 3 nie muszą być rozliczane. Chociaż rejestracja jest opcjonalna, mają one ogromne znaczenie dla holistycznej i zrównoważonej ochrony klimatu. Ze względu na dużą liczbę zaangażowanych podmiotów i procesów rozliczanie zakresu 3 może stać się bardzo złożone i czasochłonne. Wskazane może być zaangażowanie eksperta w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, środowiska i zakresu. 

Trzyczęściowa seria norm DIN EN ISO 14064, opierająca się na Protokole GHG, jest podstawą do rejestrowania i bilansowania emisji gazów cieplarnianych w dziedzinie zrównoważonego rozwoju (3). Jest ona również wykorzystywana do certyfikacji przedsiębiorstw. Certyfikacja nie jest jednak obowiązkowa, ale może prowadzić do zwiększenia konkurencyjności. Przedsiębiorstwa mogą uzyskać certyfikację swojego zrównoważonego systemu zarządzania energią zgodnie z ISO 14064 np. od TÜV Rheinland, TÜV Nord i Süd lub od KPMG Cert GmbH. Celem serii standardów jest jasne zdefiniowanie gazów cieplarnianych, pomoc przedsiębiorstwom i organizacjom w ograniczeniu emisji, tworzenie przejrzystości i stymulowanie innowacji. Część 1 normy ISO 14064 służy jako podstawa i standard do rozliczania gazów cieplarnianych w przedsiębiorstwie lub zrównoważonej organizacji. Prowadzi do stworzenia Corporate Carbon Footprint (CCF), a także zajmuje się działaniami na rzecz redukcji gazów cieplarnianych. W ramach serii norm należy określić tzw. podejście kwantyfikacyjne. Opisuje ono, jak poszczególne emisje gazów cieplarnianych mają być rejestrowane, przetwarzane i dokumentowane. Część 2 normy odnosi się do poziomu projektu i jest tam wykorzystywana do określania, monitorowania, redukcji i dokumentowania gazów cieplarnianych. Walidacja i weryfikacja deklaracji dotyczących gazów cieplarnianych została ujęta w części 3 normy. Nawet jeśli certyfikacja prawna nie jest obowiązkowa, powinna stać się standardem ekologicznym. 

Źródła 

1 Bito Whitepaper, Herausforderung Nachhaltigkeit in der Logistik, Link 

2 Leitfaden: Was sind Scope 1-, Scope 2- und Scope 3-Emissionen?, ClimatePartner GmbH, Link 

3 ISO 14064: Treibhausgasbilanzierung und Verifizierung, ista SE, Link