Ochrona półek przed kolizjami – dlaczego ochrona półek jest tak ważna

Magazyny są często bardzo zatłoczone. Wózki widłowe i pracownicy magazynu poruszają się w korytarzach między regałami w celu składowania, pobierania, komisjonowania, montażu i konserwacji itp. Łatwo tu o wypadki o znacznej skali . Zwłaszcza ciężkie wózki widłowe mogą spowodować zawalenie się nawet dużych systemów regałowych w przypadku uderzenia. Często prowadzi to nie tylko do poważnych szkód materialnych, lecz także do poważnych obrażeń ciała. Właściciel firmy i operator magazynu muszą tutaj przygotować ocenę ryzyka. Oczywiście zapobieganie szkodom leży również w interesie firm ubezpieczeniowych. Dlatego też istnieją pewne normy i przepisy dotyczące ochrony półek i zapobiegania wypadkom.

Zgodnie z niemiecką Ustawą o bezpieczeństwie i higienie pracy właściciel firmy lub pracodawca musi ocenić występujące zagrożenia jeszcze przed użyciem sprzętu roboczego. Prawo nie określa jednak szczegółowo, w jaki sposób należy przeprowadzać ocenę ryzyka. Wymienione są tylko zasady. Zgodnie z sekcją 2 §3 ust. 1 niemieckiego Rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa przemysłowego z oceny ryzyka musi wynikać wprowadzenie niezbędnych i odpowiednich środków ochronnych. Cały proces musi być także udokumentowany. Zasada BGR A1 niemieckiego Stowarzyszenia Ubezpieczeń od Odpowiedzialności Cywilnej Pracodawców w zakresie BHP „Zasady zapobiegania” oraz niemiecka Ustawa o bezpieczeństwie i higienie pracy (ArbSchG) również nakazują przeprowadzenie oceny ryzyka.

Rozporządzenie DGUV [Niemieckiego Zakładu Ubezpieczeń Wypadkowych] 108-007 „Obiekty magazynowe i urządzenia” pkt. 4.2.5 rozporządzenia DGUV 108-007 „Obiekty magazynowe i urządzenia” zawiera następujący przepis w sprawie ochrony przed kolizjami (ochrona przeciwuderzeniowa) i ochrony półek: 

„Regały stacjonarne, które są ładowane lub rozładowywane za pomocą przenośników, które nie poruszają się w prowadnicach, muszą być zabezpieczone na rogach — również w przejściach — przez odpowiednio wymierzone przemysłowe barierki ochronne o wysokości co najmniej 0,3 m, nie połączone z regałem i wyposażone w żółto-czarne oznakowanie ostrzegające o zagrożeniu. Nie dotyczy to wewnętrznych stron regałów krańcowych dla urządzeń ruchomych. Przemysłowa barierka ochronna jest uznawana za odpowiednio wymierzoną, jeżeli jest w stanie pochłonąć energię o wartości co najmniej 400 Nm. Jeśli chodzi o żółto-czarne oznakowanie zagrożenia, patrz rozporządzenie w sprawie zapobiegania wypadkom „Oznakowania BHP w miejscu pracy” (BGV A8). 

Szczególne znaczenie dla zapobiegania wypadkom ma informacja DGUV 208-043 „Bezpieczeństwo półek”. W punkcie 4.7 jest napisane: 

„W rogach regałów ładowanych lub rozładowywanych za pomocą przenośników, które nie poruszają się w prowadnicach, należy zamontować przemysłową barierkę ochronną, która będzie zakotwiczona w podłodze i która nie może być połączona ze wspornikami regałów. Wysokość przemysłowej barierki ochronnej musi wynosić co najmniej 400 milimetrów”. 

Punkt 8 „Zwiększanie bezpieczeństwa w magazynie” zaleca stosowanie urządzeń osłaniających słupy dla wszystkich słupów: 

„W normie DIN EN 15512 współczynniki bezpieczeństwa dla paletowych regałów regulowanych zostały znacznie zredukowane w porównaniu z wartościami pierwotnie ustalonymi w Niemczech, dzięki czemu wzrosło ryzyko zawalenia się regału – na przykład w przypadku uderzenia o wspornik. Dobrym środkiem zapobiegawczym powstrzymującym lub przynajmniej ograniczającym uszkodzenia wsporników pionowych okazały się urządzenia zabezpieczające wsporniki pionowe, które są przymocowane do wszystkich wsporników pionowych. W przeciwieństwie do ochrony antykolizyjnej w narożnych obszarach regału, można je również podłączyć bezpośrednio do wsporników pionowych. Większość producentów regałów oferuje takie urządzenia. W celu zwiększenia bezpieczeństwa w magazynie, maksymalne obciążenie regałów może być również niższe od nośności podanej w specyfikacji, tak aby nigdy nie były one poddane 100-procentowemu obciążeniu”. 

Po pierwsze, informacja DGUV 208-043 „Bezpieczeństwo półek” dostarcza ważnych informacji na temat wszystkich typów półek stalowych stosowanych w działalności komercyjnej. Wymieniono w nim najważniejsze normy europejskie dotyczące przepisów budowlanych i sprzętowych oraz szczegółowo omówiono wymagania normy DIN EN 15 635 „Systemy stalowych regałów stałych – Użytkowanie i konserwacja urządzeń magazynowych". Dokument informacyjny dotyczy w szczególności regularnej kontroli systemów stalowych regałów pod kątem uszkodzeń, osób uprawnionych do kontroli, klasyfikacji uszkodzeń, stanu urządzeń zabezpieczających (w tym ochrony antykolizyjnej), obciążenia regałów, naprawy, zwiększenia bezpieczeństwa w magazynie itp. Norma DIN EN 15635 nakłada na operatorów obowiązek regularnej kontroli systemów regałowych, które są ładowane wózkami widłowymi lub w pobliżu których te urządzenia robocze są używane, lub też zlecania ich corocznej kontroli przez kompetentną osobę. Dotyczy to regałów wjezdnych, przejezdnych, przepływowych, regałów półkowych, regałów wspornikowych, systemów wielopoziomowych, paletowych regałów i platform magazynowych. Na podstawie tej procedury kontroli powinno być możliwe określenie w zrozumiały sposób środków ochronnych dla uszkodzonych regałów. Norma ta obejmuje również systemy regałowe z napędem mechanicznym oraz magazyny wysokiego składowania (> 12 m) wykonane ze stali. 

Ustęp 4.3 rozporządzenia DGUV 108-007 zawiera dodatkowe przepisy dotyczące niektórych obiektów magazynowych. Na przykład „Regały wspornikowe powinny być tak skonstruowane, aby ramiona wspornikowe nie wystawały poza zewnętrzne punkty podparcia podstawy stopy, chyba że stabilność jest zapewniona w inny sposób” oraz „W przypadku regałów wspornikowych do składowania materiałów okrągłych i długich towarów należy dopilnować, aby składowany towar nie mógł wypaść. Specyficznymi dla systemu zaletami instalacji poziomowych (MGA) są bezpieczne schody i poziomy ze stabilnymi poręczami ochronnymi. Nośność systemów regałowych jest szczególnie wysoka dzięki usztywnieniu belek poprzecznych i dodatkowym połączeniom ukośnym. Zwiększa to również stabilność przęseł regałowych. Rozporządzenie DGUV 108-007 podaje tu dokładne specyfikacje zakładanych obciążeń, schodów, ochrony osób przed upadkiem, ochrony przed spadającymi przedmiotami itp. 

Urządzenia odcinające, ochrona przeciwuderzeniowa i inne systemy ochronne służą jako proste, ale skuteczne środki zwiększające bezpieczeństwo w procesach operacyjnych. Przykłady to: Ochrona przeciwuderzeniowa lub ochrona przed kolizjami (profile ochronne rogów i krawędzi, ochrona stałych powierzchni, profile ochronne rur, proste pręty ochronne przeciwuderzeniowe i pręty ochronne przeciwuderzeniowe w rogach), oznaczenia bezpieczeństwa, systemy barier oddzielających obszary ruchu i pracy, systemy ochrony przeciwpożarowej itp. Jak opisano powyżej, niektóre urządzenia chroniące przed uderzeniami, profile ostrzegawcze i ochronne półek oraz barierki są wymagane przez prawo. Jeszcze inne służą ogólnemu zwiększeniu bezpieczeństwa – jak np. wyżej wspomniane urządzenia osłaniające słupy. 

Dzięki ochronie przed uderzeniami i profilom ostrzegawczym można uniknąć poważnych szkód towarów oraz pracowników. W środowisku operacyjnym są one wykorzystywane na zakładowych drogach transportowych, w maszynach i pojazdach, głównie na rogach i krawędziach. Znajdują one zastosowanie w najróżniejszych konstrukcjach jako ochrona w przypadku uderzenia i przeciwuderzeniowa, np. w rogach i krawędziach, jako solidna ochrona półek i ochrona zainstalowanych rur. Dlatego są one zaprojektowane w żółto-czarnych kolorach ostrzegawczych, a czasami również czerwono-białych zgodnie z normą DIN 4844 „Symbole graficzne – kolory i znaki bezpieczeństwa”. Zgodnie z normą BGV A8 przedmioty nieruchome muszą być wyposażone w profile ostrzegawczo-ochronne z żółto-czarnymi ukośnymi pasami. Wózki transportowe i wózki widłowe według normy BGV powinny być zaznaczone czerwono-białymi ukośnymi paskami. Ponadto profile chroniące przed uderzeniami mogą być wyposażone w folię odbijającą światło w celu zapewnienia widoczności nawet w złych warunkach atmosferycznych. Można je indywidualnie przyciąć na żądaną długość i mają bardzo dobre samoprzylepne paski. W razie potrzeby profile chroniące przed uderzeniami mogą być przykręcane i mocowane za pomocą zacisków. Co do zasady, im większa ochrona przed uderzeniami, oznakowanie bezpieczeństwa itp., tym bardziej chronieni są pracownicy i towary. 

BITO zaleca elastyczne barierki drogowe, bariery ochronne, separację ciągów pieszych, ochronę półek i słupów, ściany z siatki, oznaczenia półek regałowych, ochronę przed zderzeniami, ochronę przed kolizjami, odbojniki, belki i słupki oraz ochronę słupów w celu zwiększenia bezpieczeństwa podczas składowania na półkach i ochrony pracowników. Do bezpiecznych prac konserwacyjnych na paletowych regałach przepływowych (PDS) odpowiedni jest zestaw Access Kit PDS. BITO oferuje również innowacyjne produkty w zakresie ochrony przeciwpożarowej, takie jak przepuszczalna dla wody i powietrza podłoga przeciwpożarowa GRID, która może być stosowana zwłaszcza w magazynach z urządzeniami tryskaczowymi. Zasadniczo eksperci w dziedzinie magazynów zalecają stosowanie więcej niż wymaganego prawem minimalnego pakietu sprzętów zabezpieczających. Należy również wziąć pod uwagę wskaźnik rotacji pracowników w magazynie oraz poziom ich kwalifikacji.