Logistyka części zamiennych w przemyśle samochodowym

Nie bez powodu logistyka części zamiennych w przemyśle motoryzacyjnym nazywana jest najważniejszą branżą logistyki. W końcu części zamienne do wielu różnych modeli aut - nawet w przypadku klasyków - z kilkoma tysiącami elementów, muszą być dostępne w całym kraju lub nawet globalnie. Asortyment części zamiennych obejmuje elementy szybko zbywalne, jak i te bardzo rzadko potrzebne (niezmiernie trudno zbywalne pozycje). Zatem zadania logistyki są krytyczne czasowo i niezmiernie złożone. Cele logistyki części zamiennych to optymalizacja kosztów, usług i zapasów, z jednoczesną maksymalizacją dostępności i niezawodności. Istnieje konflikt między utrzymaniem wystarczających poziomów zapasów, przy możliwie najniższych nakładach finansowych i odpowiednią dostępnością części. Jednocześnie ślad węglowy stał się również kwestią uwzględnianą w planowaniu dystrybucji.

Przemysł motoryzacyjny wymaga zaawansowanych i dopasowanych rozwiązań w zakresie magazynowania i dystrybucji oraz zróżnicowanego i realistycznego określenia zapotrzebowania na części zamienne. Firmowy system dystrybucji obejmuje kilka poziomów, jak centralny, regionalny i poziom dealerów. Dzięki temu można reagować na zamówienia klientów z różną prędkością. W takiej sieci logistycznej, elementy wolno zbywalne są przechowywane centralnie, a szybko zbywalne, o stałym popycie, magazynowane są lokalnie, blisko miejsca zapotrzebowania. Zasoby magazynu centralnego nie muszą fizycznie znajdować się w centralnej lokalizacji. Zazwyczaj, części wolno zbywalne przenoszone są do tanich magazynów zewnętrznych, które dostarczają je do magazynu centralnego w razie potrzeby. Fizyczny podział w magazynie ze względu na rozmiar lub rodzaj części jest również powszechny (np. na duże, średnie i małe części). Zapasy firmy zarządzane są centralnie, za pomocą technologii IT, czyli z wirtualnego magazynu centralnego. Aby uzyskać przejrzysty wgląd w inwentarz w całym łańcuchu logistyki części zamiennych, wszystkie zasoby, od magazynu centralnego i regionalnego do magazynu dealera, muszą być połączone i wizualizowane za pomocą technologii informatycznej. (1) Np. różne elementy elektroniczne można przechowywać jedynie w ograniczonym zakresie. Istnieje, tak zwana, data ważności, którą należy uwzględnić w procesie przechowywania i logistycznym.

Obecnie części zamienne nie sprzedają się już jedynie poprzez producenta lub dealera samochodów. W dzisiejszych czasach klient próbuje pozyskać części zamienne taniej, od dostawców zewnętrznych, za pośrednictwem Internetu. W sektorze OEM (Producentów Sprzętu Oryginalnego) przemysłu motoryzacyjnego rozwinęła się nieustanna konkurencja. Dlatego niektórzy producenci samochodów - jak FIAT - założyli lokalne centra dystrybucji, aby zapewnić dealerom szybsze i wydajniejsze dostawy części zamiennych. Dodatkowo, w zakresie dostępności części wymagana jest lepsza przejrzystość. Dealerzy chcą również obniżyć swoje poziomy magazynowe, dlatego logistyka części zamiennych wymaga szybkiej dostawy - najlepiej Dostawy Tego Samego Dnia. Ogólnie rzecz biorąc, logistyka części zamiennych, o wysokim potencjale zwiększenia wydajności, skupia się na identyfikacji wymaganych części zamiennych, uruchamianiu procesu zamówień i skracaniu czasu dostawy.

Zamiast wysyłania elementów z magazynu regionalnego lub centralnego, na trasy obejmujące czasem tysiące kilometrów, części zamienne można szybko stworzyć dzięki tzw. drukowaniu 3D. Stosuje się, na przykład, spiekanie laserowe - technikę wykorzystywaną w produkcji addytywnej. Warunkiem wstępnym jest powstanie trójwymiarowych danych CAD elementów i możliwość przeniesienia ich na odpowiednią drukarkę 3D. Produkcja Addytywna (AM) stopniowo rozwinęła się przez ostatnie dziesięciolecia od Szybkiego Prototypowania. W przypadku szybkiego prototypowania stosowano głównie tworzywa sztuczne, natomiast technologia AM wykorzystuje różne materiały (w tym metale szlachetne, tytan, stopy złożone itp.). Zaletą jest również możliwość wytworzenia części zamiennych dla produktów pod koniec ich cyklu życia. AM szczególnie nadaje się do indywidualnej produkcji elementów lub części zamiennych. Dzięki tej technologii można by uniknąć kosztownego przechowywania wielu części zamiennych. Dodatkowo zminimalizowane zostałyby przestoje konkretnych pojazdów. Kolejną zaletą spiekania laserowego jest naprawa elementów (Szybka Naprawa), których dzięki temu nie trzeba wymieniać w całości. Druk 3D i technologia AM stale się rozwijają i prawdopodobnie zastąpią kosztowne magazynowanie i dystrybucję w logistyce części zamiennych, już za kilka lat.

Magazyny w łańcuchu logistycznym części zamiennych dla przemysłu motoryzacyjnego muszą oferować szeroki zakres opcji przechowywania najróżniejszych części. Na myśl przychodzą  
duże części silników i karoserii, szyby samochodowe, opony, części małe lub delikatna elektronika. Każdemu z tych bardzo różnych towarów odpowiada stosowna technologia przechowywania. Magazyn samochodowych części zamiennych musi posiadać funkcjonalny i przejrzysty układ oraz wdrożone płynne procesy eksploatacyjne. Często stosowane są rozwiązania łączone. Obejmują one, na przykład, automatyczne magazyny drobnicowe (AKL) dla pozycji szybko zbywalnych, systemy wielokondygnacyjne (MGA) dla elementów wolno zbywalnych oraz magazyny palet, do uzupełniania całych palet (palety z pojedynczymi artykułami). Systemy magazynowania beczek do przechowywania olejów, płynów hamulcowych i innych substancji niebezpiecznych są zazwyczaj wymagane w takich magazynach. Zasadniczo, podlegają one ostrym wymaganiom. 

W logistyce części zamiennych często przydatne są również pojemniki z tworzywa sztucznego wielokrotnego użytku, pozwalające na redukcję pojemności (pojemniki obrotowe, pojemniki ustawiane w stosy lub pojemniki składane). Wykorzystywane są do transportu z magazynu centralnego do lokalnych centrów dystrybucji lub bezpośrednio do dealerów samochodowych, a następnie z powrotem do magazynu centralnego. Asortyment produktów BITO obejmuje pojemniki do sztaplowania U-Turn, DSL i DST, pojemniki pozwalające na redukcję miejsca (jak pojemniki wielokrotnego użytku MB), pojemniki składane EQ, pojemniki składane wielokrotnego użytku MFB i paletowe pojemniki składane. 

Bibliografia:

(1) Florian Klug, Logistics Management in the Automotive Industry: Fundamentals of Logistics in Automotive Engineering, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2010