10 wskazówek, jak zoptymalizować ekologistykę w zakładzie

Zgodnie z danymi Niemieckiego Związku Ochrony Przyrody (NABU) co roku do oceanów trafia dziesięć milionów ton odpadów - 75 procent z nich stanowią odpady z tworzyw sztucznych. Podczas gdy w latach 50-tych wyprodukowano 1,5 mln ton tworzyw sztucznych, dziś jest to już około 300 mln ton. Ogromne dywany śmieci już pokrywają oceany. Innym problemem jest ogromna ilość kartonu wykorzystywanego w handlu wysyłkowym, który następnie jest po prostu wyrzucany do śmieci. Szybkie przejście na handel elektroniczny jeszcze bardziej zaostrzyło problem odpadów. Każdego dnia na całym świecie dostarczane są miliony paczek zawierających ogromne ilości materiałów opakowaniowych. Duża liczba zwrotów w handlu elektronicznym dodatkowo potęguje ten problem. Według Federalnej Agencji Ochrony Środowiska Niemcy wytwarzają szczególnie duże ilości odpadów opakowaniowych. W 2016 roku było to około 18 milionów ton. Odpowiada to średniemu zużyciu na mieszkańca wynoszącemu 220,5 kg rocznie.

Właściwie to całkowicie niedorzeczne, że cenne surowce są po prostu wyrzucane. Zwłaszcza tworzywo sztuczne jest jako surowiec zbyt cenne, aby go wyrzucać po jednorazowym użyciu. Aby sprostać tym wyzwaniom i rozwiązać ten problem, wszystko idzie w tym kierunku, aby jak najbardziej unikać odpadów, redukować ilości jednorazowych opakowań i toreb plastikowych oraz rozwijać systemy recyklingu lub gospodarki obiegowej. Do wdrożenia gospodarki obiegowej konieczny jest dobrze funkcjonujący system ekologistyki, szczególnie w przedsiębiorstwach. Spowolnienie, zmniejszenie i zamknięcie obiegu energii i materiałów można również osiągnąć¬ dzięki projektowaniu dóbr trwałego użytku, konserwację, naprawę, ponowne użycie, regenerację i renowację.

Według Niemieckiego Stowarzyszenia Logistyki (BVL) decydujące znaczenie dla sprawnego funkcjonowania logistyki ma usuwanie wszystkich pozostałości po produkcji, których nie można ponownie wykorzystać. "Zadanie to jest realizowane przez ekologistykę. Tym samym staje się ona niejako odpowiednikiem logistyki zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji. Ekologistyka różni się od innych obszarów logistycznych szczególnie charakterem przetwarzanych obiektów. I tak inne podsystemy logistyczne odnoszą się do towarów produkcyjnych, podczas gdy ekologistyka zajmuje się wszelkiego rodzaju pozostałościami", wyjaśnia BVL. Ekologistyka obejmuje zbiórkę wszystkich rodzajów odpadów, a następnie ich sortowanie, pakowanie, przechowywanie i transport. Odpady mogą być wszelkiego rodzaju materiałami odpadowymi takimi jak złom, nadwyżki produkcji, przestarzałe wyroby gotowe, materiały nadające się do recyklingu, niechciane produkty uboczne lub nawet środki pomocnicze do załadunku, takie jak palety i opakowania. Ekologistyka składa się z trzech etapów odzyskiwania wartości: logistyki redystrybucji, poddawania obróbce wtórnej i logistyki ponownego wykorzystania. W pierwszym etapie odpady są zbierane, sortowane i klasyfikowane do dalszego wykorzystania. W drugim etapie następuje ich recykling lub odzysk energii. W trzecim etapie pozostałości są ostatecznie rozprowadzane. Materiał, którego nie można dalej przetworzyć lub spalić, jest składowany na składowisku odpadów. Ponieważ usuwanie odpadów jest kosztowne, przedsiębiorstwa powinny starać się ograniczać ich ilości do minimum już na etapie planowania produkcji. Istnieje wiele przepisów, wymagań i ustaw dotyczących ekologistyki. Najważniejszą ustawą jest ustawa o recyklingu odpadów (KrWG). Celem tej ustawy jest promowanie gospodarki obiegu zamkniętego w celu ochrony zasobów naturalnych i utylizacji odpadów w sposób jak najbardziej przyjazny dla środowiska.

W zakładzie lub w magazynie wytwarzanych jest wiele różnych odpadów. Wystarczy wspomnieć tu o olejach i smarach oraz bateriach np. z wózków jezdniowych, innych (składowanych) substancjach niebezpiecznych, odpadach opakowaniowych, uszkodzonych paletach i wielu innych. Ważne jest zawsze, aby odpady segregowane były według ich rodzaju, tak aby można je było później łatwiej poddać recyklingowi. Do tego celu nadają się tace na oleje i substancje niebezpieczne, pojemniki na odpady i surowce wtórne, pojemniki na towary niebezpieczne, pojemniki na odpady i wanny ociekowe. Pojemniki wielokrotnego użytku są szczególnie interesujące dla systemów gospodarki obiegu zamkniętego i stanowią zrównoważoną alternatywę dla opakowań kartonowych i innych opakowań transportowych. Istnieje już wiele przykładów funkcjonujących rozwiązań w zakresie opakowań wielokrotnego użytku i systemów za kaucją wykorzystujących pojemniki z tworzyw sztucznych wykonanych z materiałów pochodzących z recyklingu. W przypadku opakowań wielokrotnego użytku konieczne jest zapewnienie sprawnego przebiegu cyklu recyklingu. Jednym z przykładów na udane wykorzystanie pojemników wielokrotnego użytku BITO jest zastosowanie stabilnych pojemników zwrotnych z tworzywa sztucznego zamiast tradycyjnych kartonów do przeprowadzki, które szybko się psują, są nieporęczne i zazwyczaj po przeprowadzce trafiają do kosza. Można je zamówić kilkoma kliknięciami i są one dostarczane bezpośrednio do drzwi wejściowych, a następnie ponownie odbierane. Wg statystyk tylko co drugi karton do przeprowadzki jest ponownie wykorzystywany. W samym Monachium do prywatnych przeprowadzek potrzeba około 2,5 miliona kartonów rocznie. Gromadzi się w ten sposób około 2750 ton odpadów papierowych, i to bez przeprowadzek przemysłowych. Pojemniki BITO są wykonane z przyjaznego dla środowiska tworzywa sztucznego nadającego się do recyklingu (granulat PP) i nie generują żadnych niepotrzebnych odpadów pod koniec ich bardzo długiego okresu użytkowania. Są one przetapiane, a następnie ponownie wykorzystywane do produkcji. Ogólnie rzecz biorąc, mogą być używane około 300 razy. Ekologistyka potrzebuje również inteligentnego systemu planowania opakowań. W połączeniu z pojemnikami, wkładki wielokrotnego użytku odgrywają ważną rolę.

1. Rozwijanie świadomości wszystkich pracowników w zakresie ekologistyki
2. Zwracanie uwagi na jak najmniejsze wytwarzanie odpadów już na etapie planowania produkcji
3. Unikanie powstawania odpadów we wszystkich obszarach przedsiębiorstwa
4. Segregacja nieuniknionych odpadów wg ich rodzaju do specjalnych pojemników w celu ich recyklingu lub odzysku
5. Prawidłowy wybór pojemnika; Czy stan i wielkość odpadów, pojemniki nadające się do recyklingu i utylizacji są optymalnie dostosowane do Twoich potrzeb? Czy wyposażenie pojemników odpowiada rzeczywistym poziomom napełnienia i właściwościom sortowania? Czy są jakieś przepisy, których należy przestrzegać? Jak należy oznakować pojemniki?
6. Opracowanie optymalnego planu rozmieszczenia pojemników. Ile pojemników i na jakie odpady oraz w jakich miejscach należy je umieścić? Gdzie mogłoby dojść do zakłócenia procesów operacyjnych? Gdzie należy przygotować cenne powierzchnie? Czy występuje potrzeba pojemników rezerwowych, ponieważ ilość odpadów ulega znacznym wahaniom? Czy pojemniki są zawsze dostępne?
7. Wprowadzenie systemów obiegu
8. Stosowanie pojemników wielokrotnego użytku i systemów pojemników za kaucją.
9. Odpady specjalne, np. toksyczny pył z systemów filtrujących, należy usuwać oddzielnie. Odpady niebezpieczne podlegają urzędowemu nadzorowi. Oznacza to, że odpady niebezpieczne mogą być transportowane od wytwórcy odpadów do zatwierdzonego zakładu odzysku lub unieszkodliwiania wyłącznie po uzyskaniu wcześniejszego urzędowego zezwolenia oraz że właściwe organy wytwórcy odpadów i podmiotu unieszkodliwiającego muszą zostać poinformowane o czasie i ilości przemieszczanych odpadów niebezpiecznych.
10. Wyznaczenie osób odpowiedzialnych za utylizację w Twojej firmie. Muszą one między innymi monitorować zgodność z prawodawstwem. Inne tematy: odbiór śmieci lub dostawa własna, koszty personelu i sprzętu roboczego, kalkulacja kosztów utylizacji odpadów itp.