Efficiënte koel- en vrieslogistiek

Diepvriesmagazijnen hebben een hoog energieverbruik en moeten daarom bijzonder efficiënt worden gebouwd. Er zijn ook innovaties nodig voor het efficiënte vervoer van gekoelde goederen, vooral bij e-commerce.

Levensmiddelen worden opgeslagen in verschillende magazijnen, bij verschillende temperaturen en onder verschillende opslagomstandigheden. Deze omvatten magazijnen voor diepvriesproducten, voor zuivelproducten, voor groenten en fruit (verswarenmagazijn), vlees, chocolade en het droogwarenassortiment. Elke opslagruimte heeft zijn eigen uitdagingen qua temperatuur, vochtigheid, gevoeligheid van de goederen enz ... Dit heeft bijvoorbeeld gevolgen voor de arbeidsomstandigheden van de werknemers, de keuze van de opslagtechnologie en de eisen inzake hygiëne.

De temperaturen in diepvriesmagazijnen zijn tussen -18°C en -24°C, maar meestal -24°C. Soms zijn er ook diepvries“zones" tot -35°C. De hoogste prioriteit is dat de koudeketen niet wordt onderbroken. In het zuivelmagazijn en bij de versopslag van groenten en fruit is de temperatuur meestal +2 tot +8°C, en indien nodig, een verhoogde luchtvochtigheid. In de ontdooi- en vleeskoelhuizen variëren de temperaturen. In de vlees koelruimte is -1 tot +2°C vereist. In de ontdooizone < 10°C (2-15°C met luchtstroom).

De temperatuurvoorschriften (maximumtemperatuur) voor levensmiddelen van dierlijke oorsprong die gekoeld moeten worden en los of zelfverpakt worden geleverd, zijn als volgt: vers vlees (behalve pluimvee) +7 °C, pluimveeproducten +4 °C, slachtafval vers (inclusief gemalen) +3 °C, vleesbereidingen van door de EU erkende bedrijven (zelfverpakt) +4 °C. De temperatuur in een gekoeld chocolademagazijn is 12 °C tot 20 °C (gewoonlijk ongeveer 14 °C). Chocolade is gevoelig voor vocht, oxidatie, hitte, temperatuurschommelingen en geuren. 

Volgens advies van de werkgroep koelingsforum (1) geldt voor de diepvriessector een eigen regelgeving. Zo regelt Verordening (EG) nr. 37/2005 betreffende de temperatuurcontrole van diepvriesproducten in vervoermiddelen die worden gebruikt voor gekoelde logistiek en opslag- en entrepotvoorzieningen de specifieke uitvoering van temperatuurcontroles. In Richtlijn 89/108/EEG (inzake diepvriesproducten) zijn basisvoorschriften voor de behandeling van diepvriesproducten vastgesteld. Deze omvatten bijvoorbeeld het invriezen, verpakken, etiketteren en controleren van bevroren levensmiddelen. Met name wordt geregeld dat de temperatuur van bevroren levensmiddelen op alle punten van het product op -18 °C of lager moet worden gehouden.

Diepvriesmagazijnen vormen een bijzondere uitdaging. Een efficiënt gebruik van de dure opslagruimte is bijzonder belangrijk. Koudeopslagfaciliteiten hebben een zeer grote vraag naar elektriciteit. De gesloten ruimte van een koelhuis is per kubieke meter duurder dan traditionele magazijnen, zowel bij de bouw als bij de exploitatie. Energetisch gezien is bouwen in "kubusvorm" voordelig. In werkelijkheid wordt deze vorm alleen benaderd omdat de gebruikte opslagtechnologie zo beter kan worden benut. Uit kostenoverwegingen wordt de voorkeur gegeven aan ruimtebesparende opslagvormen zoals mobiele stellingen, doorrolstellingen, blokopslag en inrijstellingen. Koelhuizen moeten ook "praktisch" zijn, want handmatige werkzaamheden in het ijskoude vrieshuis zijn vervelend. Het moet dus zowel korte afstanden als snel werken mogelijk maken.

De gebruikte technologie moet optimaal ontworpen zijn voor de kou. Anders ontstaan er storingen en stilstanden die de winstgevendheid van een hele onderneming ernstig kunnen aantasten. Dit geldt ook voor de gebruikte constructie- en isolatiematerialen, schroef- en steekverbindingen, elektronica en afdichtingen, vetten en smeermiddelen. De gebruikte elektronica, zoals aanraakschermen in de IT-sector, scanners of oplaadbare batterijen, moet ook geschikt zijn voor diepvriezen en ontworpen zijn voor gebruik met handschoenen.

De extreme koude vormt ook een grote uitdaging voor technische apparatuur, opslag- en ophaalmachines en transportbandtechnologie. Voor de systeembesturing worden in het diepvriesmagazijn vaak verwarmde elektrische of elektronische types gebruikt. Normale sprinklerinstallaties kunnen niet worden gebruikt. Een mogelijk alternatief zijn sprinklersystemen met antivries of bijvoorbeeld schuimblussystemen. Brandpreventie door zuurstofvermindering is ook een alternatief.

Het is nog nooit zo belangrijk geweest als vandaag dat de logistieke processen in de hele toeleveringsketen efficiënt worden ingericht. In de levensmiddelenhandel zijn niet alleen de naleving van de koudeketen en de houdbaarheidsdatum essentieel, maar ook de snelle reactietijden op bestellingen van detailhandelaren, restaurants of particuliere klanten. Vooral in de sector diepvriesprodukten is er een hoge prijsdruk op de artikelen als gevolg van de hoge energiekosten. Het doel is dus ook om energie te besparen.

Gekoelde logistiek omvat het vervoer van goederen bij arctische -18° C tot lenteachtige plusgraden. Zo moeten vis en visbereidingen (bevroren of diepgevroren) worden vervoerd bij -18 °C - boter bij + 10 °C, vlees bij + 6 °C, gehakt bij + 2 °C en gepasteuriseerde melk, verse zuivelproducten (yoghurt, room, verse kaas) bij + 6 °C. Afhankelijk van de buitentemperatuur (winter, zomer) moeten transportvoertuigen kunnen worden verwarmd of gekoeld. Hiervoor worden verschillende transportvoertuigen gebruikt: koelopleggers met verschillende koelzones, tankwagens of geïsoleerde laadbakken. Alle voertuigen worden constant gecontroleerd en gedocumenteerd.

Thuisbezorgers moeten bestellingen van gemiddeld 60-80 artikelen uit een totaal assortiment van 25.000 producten binnen 12 à 24 uur “verzamelen” voor de klant en deze binnen één tot twee uur “leveren”. De acceptatie door de consument hangt grotendeels af van de kwaliteit van de geleverde verse producten. Het handhaven van de juiste temperaturen tijdens het vervoer speelt hierbij een centrale rol. De toelaatbare temperatuurbereiken voor gekoeld transport en gekoelde opslag staan beschreven in DIN 10508. Bij de vaststelling van het leveringsproces moet ook rekening worden gehouden met de duur van het vervoerstraject bij de keuze van het juiste vervoermiddel en de verschillende temperatuurbereiken.

dat de online verkoop van levensmiddelen altijd een nichemarkt zal blijven of dat de "last mile" te duur is. Dienstverleners (met voertuigen met meerdere compartimenten en met gemengde temperatuurzones voor koeltransport zullen een belangrijke rol spelen, met name in de sector gemaksvoeding (B2C-levering) om de congestie in de stad te verlichten, in de "last mile", bij de terugzending van levensmiddelen en bij de bundeling van regionale voedselleveringen (centraal magazijn naar filialen). Tot dusver zijn er echter nauwelijks innovatieve concepten voor flexibele voertuigen met meerdere compartimenten bij de laatste kilometers. Zij zouden echter de distributie van het laatste leveringsgedeelte naar de individuele klant efficiënter kunnen maken.

Een perfect bakkensysteem voor Food en e-commerce met passieve koeling (vooral bij de last mile) is de BITOBOX MB Food & Delivery. Wanneer de containers leeg zijn, kunnen ze worden genest om ruimte te besparen. Lees er meer over in deze nieuwsbief bij de vierde blog “BITO MB-bak voor Food & Delivery”.