De invloed van goederenrotatie op magazijnplanning

Afhankelijk van de omloopsnelheid van de voorraad wordt een onderscheid gemaakt tussen fast-moving items (snel verkopende goederen zoals noodzakelijke voeding), medium en slow-moving items (goederen die minder noodzakelijk zijn en trager verkopen). Maar welke invloed heeft dit op uw magazijnplanning? Met welk stellingsysteem gaat u uw klein of groot magazijn inrichten?

Bij magazijninrichting moet men met veel zaken rekening houden. De indeling van het magazijn en de optimale opslagtechnologie voor het betreffende project hangen af van verschillende factoren. Een magazijn moet zo ingericht zijn dat het een zo hoog mogelijke omloopsnelheid haalt. Daarnaast moet de opslagruimte optimaal worden benut. De opgeslagen goederen moeten gemakkelijk toegankelijk zijn in de stellingsystemen, de goederenbehandeling en orderpicking moet geoptimaliseerd zijn en de goederencontrole moet eenvoudig zijn. De indeling en inrichting van het magazijn, en ook de gekozen opslagtechnologie hangen af van het soort opgeslagen goederen. Naast de omvang van de goederen zijn ook economische kengetallen van doorslaggevend belang. Hiermee bedoelen we de voorraadrotatie en omloopsnelheid.

De omloopsnelheid van de voorraad drukt uit hoe vaak een gemiddelde voorraad in een bepaalde periode (b.v. een boekjaar) wordt weggenomen en vervangen. Het kengetal kan betrekking hebben op het gehele magazijn of ook op delen van het magazijn. De ratio is bijzonder belangrijk voor het voorraadbeheer van ondernemingen, omdat zij kan worden gebruikt om het kapitaal dat met de goederen is verbonden zo laag mogelijk te houden. De liquiditeit van een onderneming neemt af bij een hoge voorraad. Als er geen financiële middelen meer zijn om uitstaande schulden te betalen, dreigt de onderneming insolvent te worden en dus, in het ergste geval, failliet te gaan. Hoe hoger de omloopsnelheid, hoe winstgevender de onderneming en hoe lager de kapitaalbehoefte.

De rotatie van goederen is de snelheid waarmee goederen worden verkocht. Het kan ook worden gedefinieerd als de omloopsnelheid van een product. Hoe sneller een bepaald product wordt verkocht, hoe hoger zijn goederenrotatie of omloopsnelheid. De goederen of producten worden aan de hand van de zogenaamde ABC-analyse onderverdeeld in fast-moving items en medium en slow-moving items.

Artikelen met een hoge omloopsnelheid verkopen bijzonder snel, wat betekent dat zij een hoge productrotatie hebben in magazijnstellingen. Dit kengetal is van belang voor de inkooplogistiek, het opslagsysteem, het orderverzamelen de distributie en de keuze van distributiebakken. Fast moving consumer goods zijn onder meer goederen voor dagelijks gebruik die snel en zonder grote investeringen worden ingekocht. De opslagtijd in magazijnstellingen of magazijnbakken is meestal zeer kort, waardoor ze nauwelijks opslagruimte blokkeren en slechts lage opslagkosten veroorzaken. Langzaam lopende goederen hebben precies de tegenovergestelde kenmerken. Zij liggen meestal langere tijd in de magazijnrekken en blokkeren opslagruimte omdat er slechts zelden of seizoensgebonden vraag naar is.

Er kunnen echter ook andere redenen zijn voor de geringe vraag, zoals een te hoge prijs of een verkeerde plaatsing van het product in een palletstelling. Langzaam lopende artikelen nemen opslagruimte in beslag en veroorzaken dus opslagkosten bijvoorbeeld investering in extra legbordstellingen of palletstellingen. Daarom is het belangrijk een goede assortimentsplanning en een goed assortimentsbeleid te voeren.

Naast de rotatie van goederen wordt ook rekening gehouden met de verbruiksschommelingen van de afzonderlijke producten, bijvoorbeeld of goederen slechts seizoensgebonden worden verbruikt of in grote hoeveelheden worden aangekocht. Goederen in uw voorraad kunnen door middel van de in vraag- of verbruiksklassen worden ingedeeld. De X-klasse wordt gekenmerkt door constante consumptie. Artikelen uit de Y-klasse worden onregelmatig geconsumeerd, maar er is wel een trend te herkennen. Producten uit de Z-klasse vertonen een volledig onregelmatig verbruik.

Deze XYZ-analyse kan dus worden gebruikt om de bezetting van de logistiek en intralogistiek van een bedrijf over een bepaalde periode in te schatten. Dit biedt een basis voor magazijnplanning en voor de mogelijke aankoop van diensten of outsourcing, alsook voor de aanwerving van personeel. Voor algemene bedrijfsplanning en marketing worden beide methoden meestal gecombineerd.

De berekening van de bedrijfsratio "omloopsnelheid van de voorraden" is gebaseerd op de kostprijs van de omzet (verkochte goederen) delen door de (gemiddelde) voorraad.

De gemiddelde voorraad wordt berekend aan de hand van de volgende formule:

Ø voorraad = voorraad begin van het jaar + voorraad 12 maanden/13

De omloopsnelheid van de voorraden wordt ook berekend aan de hand van de verkoopopbrengsten van de onderneming, gedeeld door het gemiddelde totale kapitaal:

Voorraadomloopsnelheid = verkoopopbrengst/Ø gemiddeld totaal kapitaal

Als de omloopsnelheid van de voorraad stijgt, daalt de opslagperiode en omgekeerd. Hoe lager de opslagperiode, hoe hoger de goederenrotatie. Dit geeft aan dat snel rondgaande artikelen een hoge omloopsnelheid hebben en dus een korte verblijftijd in de magazijnstellingen. Het wordt gewoonlijk uitgedrukt in rotaties per jaar, maar afhankelijk van de sector ook per maand, week of zelfs per dag.

Het kengetal wordt alsvolgt berekend: Goederenrotatie = 360/omloopsnelheid voorraad

In opslagplaatsen zoals magazijnstellingen bijvoorbeeld, krijgen snel wisselende artikelen best een voorkeurplaats toegewezen. Dit betekent dat producten met een hoge omloopsnelheid dicht bij de pickplaats worden opgeslagen om de reisafstand in het magazijn kort te houden.

Deze strategie van een opslagplaats in de magazijnrekken toe te wijzen, vereist een nauwkeurige kennis van de omloopsnelheid of de rotatie van uw goederen. De snelheid van de verkoop beïnvloedt uiteraard ook de aankoop- en distributielogistiek en het orderverzamelen. Vaak worden magazijnen ook onderverdeeld in zones volgens de omloopsnelheid van de artikelen - bijvoorbeeld fast-moving, slow-moving en medium-moving opslagzone. Op die manier kunnen de magazijnprocessen beter worden geoptimaliseerd. Aangezien artikelen met een hoge omloopsnelheid snel worden verkocht en slechts korte tijd in de magazijnrekken verblijven, moeten daarop afgestemde opslagtechnologieën en overeenkomstige stellingsystemen worden gebruikt. Daarom wordt voor snel te verplaatsen artikelen vaak gekozen voor stukgoeddoorrolstellingen of palletdoorrolstellingen.

Dynamische magazijnstellingen hebben veel voordelen, vooral voor de opslag van fast-moving en medium-moving artikelen. De aanvul- en pickzijde zijn duidelijk gescheiden, dit wil zeggen de goederen kunnen ongestoord aan de ene zijde worden aangevuld en ongestoord worden gepickt aan de andere zijde van het doorrolsysteem voor stukgoederen. De goederen rollen onafhankelijk door het doorrolkanaal van de doorrolstelling dankzij de helling van de rollenbanen (helling van drie tot acht graden).

Doorrolstellingen zorgen er ook voor dat het "First In First Out" (FIFO) principe wordt gevolgd, terwijl een optimale batchbewaking wordt gegarandeerd. Ze zijn dan ook bijzonder geschikt voor bederfelijke goederen zoals voedingsmiddelen of geneesmiddelen met vervaldatum. Voor fast-moving en medium-moving artikelen raden wij de palletdoorrolstellingen aan en de doorrolstellingen voor stukgoederen. De slow-moving goederen daarentegen kunnen vanwege hun lange opslagtijd in legbordstellingen of palletstellingen worden opgeslagen. In verband magazijnbakken zoals distributiebakken is er een breed assortiment aan mogelijkheden en raden we aan om advies in te winnen volgens uw voorraadrotatie.

Onze BITO-adviseur kan u helpen met keuzes maken voor uw magazijninrichting afgestemd op uw voorraadrotatie, plan hier uw afspraak.